Blog: Robot

De muggen in de lucht zoemen om de grote bouwlampen heen. Het is schemerig, bewolkt en fris. Ik zit op een buitentribune en zie een industriële omgeving met veel autobanden, een podium vol oud ijzer en een oud tankstation.

Waar ben ik?
Ik bezoek vanavond de theatervoorstelling ‘Robot’ van theatergroep Vis-a-Vis. De voorstelling speelt zich af in de toekomst en gaat over een ouder echtpaar Aad & Betty. Betty zit in een rolstoel. Zij hebben het prima voor elkaar met z’n tweeën in het oude tankstation waar ze wonen. Aad klust veel en maakt inventieve technische hulpjes van oude materialen, zoals een lopende band die ontbijt serveert en daarna de afwas weg klapt in een oude kist. Maar dan: uit het niets komt zorggigant ‘Human Care’ op bezoek bij Aad & Betty. Zij hebben voornamelijk robots in dienst en ze willen Betty verplicht en per direct opnemen.

Na afloop van deze spectaculaire en indrukwekkende theatervoorstelling maken mijn hersens overuren. Het stuk heeft me danig aan het denken gezet…
Hoe wenselijk zijn robots in de zorg, waar ligt de grens? Hoe snel kan technologie oprukken? Maar ook: hoe jaloers kun je zijn als man van vlees en bloed, op een mannelijke robot?!

QuaRijn
Binnen QuaRijn hebben we voor het welzijn van de bewoners o.a. ZORA, robotkatten, robothonden en CRDLs.

ZORA
ZORA in actie genereert op z’n gunstigst een ontspannen groep cliënten die oefeningen doen, begeleid door een robot met het knuffelgehalte van een jong hondje. Of ZORA’s inzet als leuke eyecatcher op een presentatie extern.
‘ZORA, wat is het antwoord op 1+1’, vraag ik haar, maar in plaats van het verwachte antwoord ‘2’, brult ZORA ‘AARGHHH’ en marcheert in mechanisch robottempo recht op een bewoner af. De bewoner begint van schrik te huilen. Eén van de voorbeelden van ZORA op z’n slechtst: een robot die de programmering niet volgt. Door kortsluiting? Door onvolledige software? Door hardware fouten? Inmiddels hebben we ‘het zusje van’ ZORA retour gekregen van de leverancier, in de hoop dat zij het goed gaat doen.

Bewonersvraag centraal
Mijn persoonlijke favoriet in ‘zorgrobotica-land’ is de CRDL. De CRDL heeft een organische, ovale vorm en is van notenhout. Via aanraking, geluid en vibratie kun je contact maken met de bewoner.
Bij het horen van de fietsgeluiden uit de CRDL veert mevrouw Pietersen op.
‘Fietsen’, zegt ze terwijl ze in de verte kijkt. Ik trommel met mijn vingers op haar arm en in dat ritme gaan de fietsgeluiden verder. Zo zitten we een tijdje gezellig te spelen en genieten van de geluidjes en de aanraking.
‘Klaar!’ zegt mevrouw Pietersen. Tijd voor de vraag die ik haar al steeds wil stellen.
‘Weet u wat een robot is?’
‘Ja natuurlijk’ antwoordt ze.
‘Wat vindt u ervan als een robot u komt helpen?
Mevrouw staat op, schuifelt weg en mompelt:
‘Ik ga naar mijn moeder’.

Begrijpelijke reactie
Robotkatten en robothonden zijn mechanische, natuurgetrouwe knuffels die bij aanraking gaan miauwen of blaffen. Ook maken ze dierlijke bewegingen. Bij QuaRijn heeft ieder locatie meerdere robotkatten of robothonden.
‘Waarom loopt mijn moeder zo vaak met die automatische kat rond? Ik vind dat best vervelend’. Aan het woord is een naaste van een bewoner van de PG-woningen.
‘Uw moeder vindt het fijn om te knuffelen met de robotkat. Ze noemt haar steeds Moortje’.
‘Dat is de naam van de poes die we vroeger thuis hadden’, zegt de naaste verdrietig. ‘Ik wil eigenlijk niet dat ze zo bezig is met die automatische kat. Ik vind het onnatuurlijk en kijk er liever ook niet naar’.
‘Ik begrijp uw reactie, maar uw moeder geniet van het knuffelen met haar robotkat. Ze neemt de kat overal mee naar toe en is heel onrustig als deze kat niet bij haar is.’

Robotica in de zorg, het laatste woord is er nog niet over gezegd… Wat vind jij van robots in de zorg?!

Ilonka Versteeg-Croes,
Leefpleziercoach QuaRijn