De cliëntenraad van QuaRijn: ‘Onze stem wordt gehoord’

Hoewel de ouders van Lisette Bakker en Jan Vrielink zijn overleden en dus niet meer bij QuaRijn wonen, zijn Lisette en Jan nog steeds nauw betrokken bij de cliëntenraad. Dat is belangrijk, vinden beiden, want de raad heeft naast nieuwe aanwas, ook een stabiele basis nodig die de belangen van de cliënten behartigt.

Meepraten, meedenken, inspraak en adviseren. Dat zijn de belangrijkste functies van de cliëntenraad van QuaRijn. Ze zijn gebaseerd op de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ) uit 2018. In de visie van QuaRijn gaat die medezeggenschap nog een stukje verder dan de wetgeving. Bij QuaRijn speelt de cliëntenraad een belangrijke rol bij het verbeteren en vernieuwen van de zorg- en dienstverlening. Daarmee vormt de raad een belangrijk onderdeel van het beleid. “Het doel van de cliëntenraad is om het management gevraagd en ongevraagd te adviseren bij het verbeteren van de zorg aan cliënten”, zo staat te lezen op de website van QuaRijn.

Spreekbuis van cliënten

De cliëntenraad van QuaRijn is verdeeld in lokale raden (per locatie) die allemaal een afvaardiging hebben in de centrale cliëntenraad. Lisette Bakker en Jan Vrielink zijn beiden lid van zowel de lokale als de centrale cliëntenraad. Jan is actief in de cliëntenraad van het Ewoud & Elisabeth Gasthuis in Wijk bij Duurstede waar zijn schoonmoeder in het verleden woonde. De moeder van Lisette woonde in de Ridderhof in Amerongen. Lisette en Jan zijn niet alleen nauw betrokken bij het dagelijkse beleid van de locatie, maar ook – via de centrale cliëntenraad - bij alle vernieuwingen binnen heel QuaRijn. Een belangrijke taak vinden beiden. Jan: “Wij zijn de spreekbuis van de bewoners en cliënten die nog thuis wonen. Als er dingen veranderen op een locatie of als er een reisplan wordt ontwikkeld dat invloed heeft op alle afdelingen, geven wij daar onze visie op vanuit het perspectief van de cliënten. We hebben regelmatig gesprekken met het bestuur, met name met directeur Wonen met Zorg Michiel Moes, waarin het er soms best pittig aan toegaat, maar waarin ook goed naar ons wordt geluisterd en waarin het bestuur duidelijk en transparant aangeeft wat de doelstellingen zijn en hoe die kunnen worden gerealiseerd. Het gebeurt wel eens dat ik dan zeg: ‘Dat is jouw probleem. Wij, vanuit de cliënten, zien dat anders.’ Dat kan en mag binnen QuaRijn en dat is fijn.”

Verschil maken

Toch is er niet altijd veel animo bij bewoners of naasten om deel te nemen aan de cliëntenraad. Lisette: “Het is ook niet het eerste waar je aan denkt als je zelf of je naaste of ouder zorgbehoevend wordt. Veel mensen weten niet wat het lidmaatschap inhoudt of vinden dat beleid een taak van het bestuur is waar ze niets over te zeggen hebben. Het gebeurt ook regelmatig dat mantelzorgers, tegen de tijd dat de oudere uit huis geplaatst wordt, zo moe en overbelast zijn, dat ze die extra taak er niet bij kunnen hebben. Het is dan aan ons om die mensen te overtuigen van het belang van de cliëntenraad. Dat je echt verschil kunt maken.”

Praktische zaken

Op lokaal niveau gaat het dan heel vaak over praktische zaken zoals de smaak van het eten, het aanbod van activiteiten of andere dingen die spelen op een locatie. In de centrale cliëntenraad worden onderwerpen op beleidsniveau besproken. “Er zijn natuurlijk heel veel nieuwe ontwikkelingen gaande in de ouderenzorg”, aldus Jan. “Nu worden er plannen gemaakt voor de toekomst. Wij vertegenwoordigen de belangen van de ouderen die nú zorg van QuaRijn krijgen. Zij moeten ook kunnen profiteren van die nieuwe ontwikkelingen.” Lisette: “Ik zou het mijn moeder hebben gegund dat er in haar tijd meer zorgtechnologie op de afdelingen was geweest. Dan had ze wellicht het gevoel gehad dat ze meer zelfstandigheid had. Dat dit in de toekomst gaat gebeuren, kan ik alleen maar toejuichen. Maar het is jammer dat mijn moeder dat niet heeft kunnen meemaken. Dat geldt ook voor veel huidige bewoners.”

Bewustwording

“Alle plannen die nu worden gemaakt, zullen waarschijnlijk over een jaar of tien zichtbare resultaten opleveren”, vervolgt Jan. “Als je aan mij vraagt wat nú belangrijk is, dan gaat het vooral om bewustwording. De meeste mensen denken niet na over hun oude dag of gaan er van uit dat de overheid dat wel zal regelen. Terwijl het nu juist belangrijk is om ervoor te zorgen dat je zo lang mogelijk gezond en vitaal blijft en een netwerk om je heen bouwt waarop je terug kunt vallen.”

Lisette: “Dat geldt ook voor het meenemen van mantelzorgers in dat proces. Burenzorg gaat in de toekomst een belangrijke rol spelen in de maatschappij, maar niet iedereen kan dat of heeft daar evenveel zin in. Ik heb drie schatten van kinderen, maar ik wil ze niet opzadelen met de verplichting om voor mij te zorgen als dat nodig is. Door daar nu al over te praten en op voor te sorteren, kun je veel angst voor de toekomst wegnemen.”

Ook bij Jan aan de keukentafel wordt regelmatig gepraat over ouder worden: “We hebben het dan over een huis waar we niet meer de trap op hoeven of misschien zelfs een wooncomplex waar we in de toekomst meer voor elkaar kunnen zorgen. Het zijn onderwerpen die in de centrale cliëntenraad en in het overleg met het bestuur van QuaRijn ook regelmatig aan de orde komen, omdat QuaRijn daarin ook een rol kan spelen. Bijvoorbeeld door dienstverlening anders te organiseren zodat ouderen langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen of door preventieprogramma’s te ontwikkelen.”

Betrokkenheid en visie

Daarom is het werk van de cliëntenraden zo belangrijk en blijven Jan en Lisette er nauw bij betrokken. Jan: “Als een cliëntenraad uitsluitend zou bestaan uit mensen die een naaste hebben in een van de locaties van QuaRijn, zou het verloop heel groot zijn. De gemiddelde verblijfsduur van een bewoner van QuaRijn is acht tot negen maanden. Als de leden net zo lang blijven, heb je geen basis om op voort te bouwen. Tegelijkertijd is het belangrijk om regelmatig nieuwe aanwas in de cliëntenraad te krijgen. Mensen die in de praktijk meemaken hoe de dienstverlening van QuaRijn werkt en vanuit die ervaringen hun visie op het beleid kunnen geven.”

Jan verwelkomt elke nieuwe bewoner van het Ewoud & Elisabeth Gasthuis met een bloemetje en komt dan regelmatig naasten of mantelzorgers tegen die hij kan enthousiasmeren voor deelname aan de cliëntenraad. Lisette zorgt ervoor dat er in elke nieuwsbrief van locatie De Ridderhof een stukje staat over de cliëntenraad. “Zodat we zichtbaar blijven en mensen kunnen zien dat onze stem echt wordt gehoord bij QuaRijn!”

Tekst: Sylvia Emonts