De eerste coronavaccins zijn inmiddels gegeven aan zorgmedewerkers in het hele land. Ook de zorgmedewerkers van woonzorgcentrum De Ridderhof in Amerongen zijn opgeroepen om zich te laten vaccineren en daar wordt ruim gehoor aan gegeven. Daarmee lijkt een eerste stap naar de oplossing uit deze crisis gezet.
Jan Hoijtink is specialist ouderengeneeskunde voor De Ridderhof, onderdeel van QuaRijn. Eerder was hij twaalf jaar huisarts in Den Bosch en Leersum: “Het is echt teamwork. Er is veel overleg over de cliënten die met dementie kampen en zelf niet kunnen aangeven wat hun klachten zijn. Vaak is de verzorgende degenen die de eerste signalen opvangt. Samen met paramedici als de psycholoog, de fysiotherapeut, de tandarts of de logopedist zijn we het medisch team om de cliënt.”

Mazzel
De coronacrisis is ook voor Hoijtink iets waar hij dagelijks mee te maken heeft. “Gelukkig is deze locatie verschoond gebleven van grote uitbraken, zoals dat in andere verzorgingshuizen wel gebeurde. Aan de ene kant pure mazzel, aan de andere kant zijn de maatregelen streng en dat heeft meegewerkt om het aantal besmettingen laag te houden. QuaRijn volgt de landelijke protocollen en de handhaving is ook weer echt teamwork. Petje af voor het verzorgend personeel. Met elkaar proberen we er het beste van te maken. We blijven positief ondanks alle maatregelen en beperkingen.”
Gamechanger
Afgelopen week zijn de eerste medewerkers van QuaRijn gevaccineerd. Volgens Hoijtink is het vaccin de gamechanger in de strijd tegen corona: “De wetenschap heeft een enorm prestatie geleverd. Ik ben ontzettend blij met een vaccin dat zo veilig is en zo goed werkt. Het heeft namelijk een beschermingspercentage van 95% en dat is extreem hoog. Ik begrijp de twijfels die er zijn rondom het besluit om je wel of niet te laten vaccineren, maar de angst is niet nodig.”

Twijfelaars
Hoijtink gaf uitleg aan het verzorgend personeel van De Ridderhof: “Het is van groot belang om goed voor te lichten. We zien in de praktijk dat een meerderheid van plan is zich in te laten enten, een klein deel wil dit absoluut niet. Het deel dat overblijft, de twijfelaars, is een belangrijke groep. We hebben straks zoveel mogelijk mensen nodig om een voldoende hoge vaccinatiegraad te halen. Het is dus zaak deze groep heel serieus te nemen en een antwoord te geven op hun vragen. Ik heb een presentatie gegeven en uitgelegd hoe het vaccin werkt en hoe het vaccin het lichaam beschermd tegen besmettingen. Een behoorlijk technisch verhaal. Dat wordt ook goed uitgelegd op de website van het college ter beoordeling van geneesmiddelen: www.cbg-meb.nl.”

Vragen
Twee vragen springen er uit bij medewerkers die het nog niet zeker weten. Hoijtink: “Er werken veel jonge vrouwen in de verzorging en zij vragen zich af wat het vaccin doet met hun vruchtbaarheid. Het vaccin doet niks met het DNA of de hormoonhuishouding, dus het is onnodig je daar zorgen over te maken. Ben je zwanger dan wordt geadviseerd het vaccin pas te nemen na de bevalling. De tweede vraag die we vaak krijgen is hoe het toch kan dat het vaccin er zo snel is. Een terechte vraag, want dat is nog nooit eerder zo snel en goed gelukt. Er was al wat bekend uit de periode van SARS of MERS, ook coronavirussen. Normaal is het ontwikkelen van een vaccin een lange weg en wordt elke fase eerst afgerond voor er een nieuwe fase start. Denk aan proeven op dieren, dan op kleine groepen mensen, dan op grote groepen en later dubbelblinde onderzoeken. Dat kost normaal jaren. Als er na een stap iets niet klopt, stopt de proef vaak uit kostenoverweging, dan is de investering te risicovol. Precies dat is totaal weggenomen omdat overheden dat risico hebben gedragen. Alle proeven konden parallel aan elkaar gedaan worden en ook de boordelingsinstanties hebben al tijdens de ontwikkeling meegekeken. Ook de productie van de verschillende vaccins is al opgestart nog voor duidelijk was of het vaccin goedgekeurd zou worden. Al die enorme inspanningen van overheden en wetenschappers wereldwijd hebben jaren tijdswinst opgeleverd.”

Onderdeel van de oplossing
Hoijtink is zich bewust van de persoonlijke afwegingen om zich te laten vaccineren: “Vaccineren dient een individueel belang, maar ook een algemeen belang. Het is een heel belangrijke stap die leidt tot een oplossing. Tot nu toe zijn alle maatregelen erop gericht om het virus in te dammen. Vaccineren betekent echt een weg uit deze situatie.”
Hoijtink: “Vergelijk het met je keuken die in de brand staat en waar een brandblusser aan de muur hangt. Blus de brand, handel. Gebruik de brandblusser, voor de brand veel te groot wordt. Zo is het ook met het beschikbare vaccin. Gebruik het. Immers, de Britse virusmutatie is nog veel besmettelijker, zoals de situatie in Londen momenteel laat zien. Doe het voor jezelf, voor de mensen om je heen. Voor de economie en de wanhopige ondernemers. Doe het voor de zorgmedewerkers, voor de eenzame ouderen en opgehokte jongeren. Doe het voor je vrienden, je familie. Probeer een onderdeel van de oplossing te zijn. Twijfel je nog steeds? Laat je dan goed voorlichten, maar dan wel via erkende wetenschappelijke kanalen.

Herkomst woord vaccinatie
In 1796 werd het eerste vaccin toegepast. In die periode heersten pokken, een levensbedreigende ziekte. De Britse arts Edward Jenner, die als kind pokken overleefde, was geïntrigeerd door de verhalen van melkmeisjes die zelden of nooit pokken leken te krijgen na wel de veel milderen variant koepokken te hebben gehad. Het Latijnse woord voor koe is vacca, voor koepokken vaccinia. Het melkmeisje Sarah Nelms had koepokken en hij zag kans zijn theorie uit te testen op James Phipps, de zoon van zijn tuinman. Na goedkeuring van de vader van het jongetje, besmette hij James met de koepokken van het melkmeisje. James kreeg milde klachten die binnen een week weer verdwenen. Die handeling werd ‘inoculatie met vaccinia’ genoemd, vaccinatie. Vervolgens werd James besmet met pokken, die voor mensen tot zware ziekte leiden. James reageerde daar totaal niet op en zo was de eerste succesvolle vaccinatie en feit.

Bron: Nieuwsblad De Kaap, door Wilco Willemse